Монголын санхүүгийн үйлчилгээ эрчимтэй хөгжиж байгаа ч ахмад настнууд эдгээр санхүүгийн шинэ технологитой хөл хийлүүлэн алхаж чадахгүй байгаа билээ. ICT-д суурилсан санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлэх арга замыг шинэчлэн өөрчилж, ялангуяа ахмад настнуудын санхүүгийн бие даасан байдал болон санхүүгийн аюулгүй үйл ажиллагааг дэмжсэн шинэчлэл хийх шаардлагатай байна. 

Одоогийн байдлаар Монголын ахмад настны нийт хүн амд эзлэх хувь 10%-иас дээш байгаа бөгөөд энэ тоо ирээдүйд нэмэгдэх хандлагатай байна. Ахмад настнууд ихэвчлэн орон нутагт амьдарч байгаа бөгөө санхүүгий боловсрол дутмаг бөгөөд мэдээллийн технологи ашиглах боломж хязгаарлагдмал байдаг. Тиймээс олон ахмад настнууд уламжлалт банкны үйлчилгээг ашиглаж байгаач орон нутагт амьдарч байгаа настангуудад энэ уламжлалт арга хүндрэл учруулж байна. 

Сүүлийн жилүүдэд Монголд ICT ашиглан санхүүгийн үйлчилгээний хүрээ өргөжиж байна. Гол үйлчилгээнүүдийг дурьдвал мобайл банкинг, цахим төлбөрийн систем, цахим түрийвч гэх мэт орно. "XacBank", "Golomt Bank" зэрэг томоохон банкууд мобайл банкингийн аппликейшнүүдийг санал болгож байгаа бөгөөд эдгээр үйлчилгээ нь хотын бүсэд тодорхой амжилттай хэрэгжиж байна. Гэсэн хэдий ч хөдөөгийн бүсэд ICT санхүүгийн үйлчилгээний хүртээмж хангалтгүй хэвээр байна.

ICT санхүүгийн үйлчилгээний давуу тал нь санхүүгийн гүйлгээг илүү хялбар, аюулгүй хийх боломжийг олгодог бөгөөд хөдөө орон нутагт ч санхүүгийн үйлчилгээг авах боломжийг нэмэгдүүлж байна. Гэхдээ ахмад настнууд дижитал технологид дасахад бэрхшээлтэй, аюулгүй байдлын талаар эргэлзэж байгаа тул эдгээр үйлчилгээг

ашиглахад хүндрэлтэй байдаг.

Монгол ахмад настнуудыг ICT санхүүгийн үйлчилгээний үр дүнтэй хэрэглээг хангахын тулд дараах стратегиудыг хэрэгжүүлэх шаардлагатай. Эхнийх нь ахмад настнуудыг ICT санхүүгийн үйлчилгээг аюулгүй ашиглахад чиглэсэн боловсролын хөтөлбөрийг сайжруулах явдал юм. Энэ хөтөлбөр нь ахмад настнуудад ухаалаг утас ашиглах, мобайл банкингийн аппликейшн хэрхэн ашиглах, цахим гүйлгээний  аюулгүй арга барилыг сурахад чиглэсэн байх хэрэгтэй. Хоёрдугаарт, ICT санхүүгийн үйлчилгээг ахмад настнуудад илүү хялбар, ойлгомжтой ашиглах боломжтой болгож, илүү энгийн, хэрэглэгчдэд зориулсан интерфэйсийг санал болгох шаардлагатай.

Жишээлбэл, том үсэг, дуу дамжуулах зааварчилгаа, товчлуур эсвэл гар хурууны хүрэлцэхүйг багасгасан функцтэй мобайл банкингийн аппликейшн хөгжүүлэх нь чухал юм. Гуравдугаарт, төрийн байгууллага, санхүүгийн байгууллага, төрийн бус байгууллагууд хамтран ахмад настнуудад зориулсан санхүүгийн боловсрол ба үйлчилгээг нийлүүлэх сүлжээ байгуулах хэрэгтэй. Ингэснээр үйлчилгээний хүртээмжийг сайжруулж, санхүүгийн залилан, алдааг багасгах боломжтой болно.

Дөрөвдүгээрт, ахмад настнуудын санхүүгийн гүйлгээний талаархи айдас, болгоомжлолыг бууруулахын тулд аюулгүй байдлын системийг сайжруулах, аюулгүй гүйлгээ хийх орчныг бүрдүүлэх хэрэгтэй. Үүний тулд ухаалаг утасны аюулгүй байдлын функцуудыг нэмэгдүүлэх, аюулгүй байдалтай холбоотой зааварчилгааг тодорхой болгох нь чухал юм. Эцэст нь хөдөө орон нутагт амьдарч буй ахмад настнуудад ICT санхүүгийн үйлчилгээг орон нутгийн түвшинд хүргэх зорилгоор, орон нутгийн банкуудтай хамтран үйлчилгээг өргөжүүлэх шаардлагатай.

Жишээ нь, орон нутгийн шуудангийн газар эсвэл олон нийтийн төвүүдээр санхүүгийн үйлчилгээ үзүүлэх боломжийг судлах хэрэгтэй. ICT санхүүгийн үйлчилгээ нь Монголын ахмад настнуудад санхүүгийн үйлчилгээний

хүртээмжийг сайжруулж, эдийн засгийн бие даалт болон аюулгүй байдлыг дэмжихэд чухал хэрэгсэл юм. Гэвч үүнийг үр дүнтэй ашиглахын тулд дижитал боловсрол болон хэрэглэгчдэд ээлтэй үйлчилгээний хөгжүүлэлт зайлшгүй шаардлагатай. Монгол улсын засгийн газар болон санхүүгийн байгууллагууд ахмад настнуудад тохирсон үйлчилгээ үзүүлснээр тэдний санхүүгийн үйлчилгээ авах орчныг сайжруулж, дижитал тусгаарлалтын асуудлыг шийдвэрлэх боломжтой юм.

 

Нийтлэл бичсэн: Б.Эрдэнэболор(Солонгосын Кореа их сургуулийн доктурант оюутан)